Momenteel ben ik met mijn gezin in Zuid-Afrika. Het gebruikmaken van Uber-taxi is hier ongeveer net zo normaal als het doen van boodschappen in de supermarkt. En zo gebruikten mijn zoon en ik recent een Uber en kregen we een bijzonder verhaal te horen. Dit verhaal speelt zich in af in de jaren ’90.
Het begon in Rwanda…
De betreffende Uber-chauffeur is geboren in Rwanda. Toen hij 14 jaar was en zijn jongere broer 9 jaar, moesten ze vluchten vanwege de oorlog die destijds woedde in Rwanda. Hun ouders waren gestorven in de oorlog. Deze twee broers waren dus wezen. In een afschuwelijke oorlogssituatie moesten ze zichzelf maar zien te redden.
Het cargo-vliegtuig in Congo
De broers kwamen terecht in een bos in Congo en stuitten op een groot cargo-vliegtuig dat als eindbestemming Nederland had. Tientallen, honderden mensen wilden graag met dat vliegtuig mee. Weg uit Congo! Dat het een cargo-vliegtuig was (zonder comfortabele stoeltjes) maakte uiteraard niets uit.
Tragisch
Ik stel me een krioelende mensenmassa voor. Mensen die allemaal zo snel mogelijk naar het vliegtuig willen. Een chaotische situatie. De beide broers verloren elkaar uit het oog tijdens hun rennen naar het vliegtuig. Beiden namen aan dat de ander het niet gered had. Ze hadden echter beiden het vliegtuig gehaald, maar dat wisten ze niet van elkaar. Beiden kwamen op een andere plek in het grote cargo-vliegtuig terecht. Tragisch, nietwaar?
Ik hoor je denken: ‘wat is precies de clue van dit verhaal, Matthijs?’. Lees hieronder even verder.
Tussenbestemming Nairobi
Na zo’n 3 uur vliegen zette het Nederlandse cargo-vliegtuig de landing in. De meeste mensen in het vliegtuig dachten dat ze al in Nederland waren. Dat wás uiteraard niet Nederland; het bleek de tussenbestemming Nairobi (Kenia) te zijn. Een deel van de mensenmassa stapte uit. Euforisch omdat ze dachten Nederland bereikt te hebben. Eindelijk in het beloofde land, weg van de oorlog, weg van de honger, weg van de ellende.
Fatale beslissing
En zo komen we weer terug bij onze Uber-chauffeur. Hij stapte ook uit. Net als alle andere mensen die ook uitstapten, dacht deze jongen van 14 jaar in Nederland te zijn beland. Het vliegtuig was immers geland en had als bestemming Nederland? Het bleek al snel de tussenbestemming Nairobi te zijn. Een weg terug naar het vliegtuig was er niet meer. Een fatale beslissing om uit te stappen dus.
En de jongere broer?
De jongere broer van de Uber-chauffeur zat op een heel andere plek in het vliegtuig. De mensen om hem heen zeiden: ‘het bestaat niet dat dit Nederland land is, stap niet uit’. En dat deed hij dus ook niet. Zoals gezegd wisten de broers niet van elkaar dat ze in het vliegtuig zaten. De jongere broer van 9 jaar bleef zitten en kwam op eindbestemming Nederland aan.
Hoe het verder ging
Een lang verhaal kort: de jongere broer bouwde een mooi leven op in Nederland, studeerde, trouwde, kreeg kinderen, heeft een goede baan en een goed inkomen. Jarenlang was hij in de veronderstelling dat zijn oudere broer het vliegtuig in Congo niet gehaald had. Zou zijn oudere broer überhaupt nog leven?
De oudere broer maakte op datzelfde moment omzwervingen door Afrika. Hij kwam terecht in het Zimbabwe van Robert Mugabe. Ook dit land moest onze Uber-chauffeur ontvluchten. Uiteindelijk kwam hij terecht in Zuid-Afrika en bouwde daar zijn leven op. Ook hij trouwde, ook hij kreeg kinderen. Studiemogelijkheden en een goede baan met een goed inkomen was voor hem in Zuid-Afrika minder vanzelfsprekend. En ook hij was in de veronderstelling dat zijn jongere broer het vliegtuig in Congo niet gehaald had. Zou zijn jongere broer nog wel leven?
Hereniging
Via het Rode Kruis kwam de beide broers weer met elkaar in contact. De jongere broer heeft nog altijd zijn leven in Nederland. De oudere broer heeft zijn leven in Zuid-Afrika en probeert een inkomen te verdienen als Uber-chauffeur. Mede dankzij de support van zijn jongere broer lukt dit de laatste jaren goed.
Een kleine beslissing met een groot verschil
Uit het vliegtuig stappen of gewoon blijven zitten zijn kleine handelingen. Voor beiden broers had het echter levensgrote gevolgen. Was de oudere broer blijven zitten, dan had ook hij een leven in Nederland gehad.
En dat bracht mij bij de vraag: hoe vaak maken wij mensen ogenschijnlijk kleine beslissingen die uiteindelijke grote gevolgen hebben? Hoe vaak zijn wij ons daar überhaupt van bewust? Afijn, dat is een vraag waar ik de komende tijd eens over na ga denken.
Door: Matthijs
